Üniversite sınavının ardından öğrenciler, tercih sürecine odaklanırken bir yandan barınma imkanlarını araştıyor. Üniversite tercih süreci devam ederken İzmir Ticaret Odası Meclis Üyesi ve Gayrimenkul Faaliyetleri Komitesi Üyesi Adnan Bozbay, gayrimenkul piyasasındaki son durumu, İzmir’deki kira fiyatlarını anlattı.
İzmir’in kent merkezinde bir öğrencinin kalabileceği 20 bin liranın altında konut imkanın olmadığını ifade eden Bozbay, “20 bin liranın altında iyi bir semtte güzel bir konut imkanı çok yok. Ya dış çeperlere çıkacaksınız Menemen, Menderes gibi bu da sizin okuyacağınız yere uzak kalmanıza sebebiyet verecektir. 20 bin liranın altında şu anda bir artı bir, iki artı bir düzgün bir konutta, semtte olmanıza imkan yok. Şehir dışından da gelecekler. Anne, babalar da elbette ki evlatlarına çok özen gösteriyorlar. Kötü yerde oturmasın istiyorlar. 20 bin liralık bir bütçeden başlayacak şekilde devamını getirebilirler” dedi.
“MAL SAHİBİ KİRACI ARASINDA YAŞANAN SIKINTILARI ARTIRARAK DEVAM ETTİRECEK”
Konut ve kira fiyatlarındaki duruma yönelik ise Bozbay, “Hepimizin bildiği gibi pandemi döneminde tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de kiralar, gayrimenkul fiyatları ani yükselişe geçti. İzmir özeline baktığımızda biliyorsunuz 30 Ekim’de bir deprem yaşadık. O dönemde de hem dönüşümün önemini anladık hem de tekrar az katlı konutlara yönelim başladı. Bu durumda kiraları ve satış fiyatlarına etkiledi. Hemen hemen her emtia gibi konut fiyatları ve konut kiraları da yükseldi. Şimdi bir de üstüne üstelik yüzde 25 sınırı da kalktı. Yüzde 65’lere ulaşan bir yükseliş söz konusu oluyor. Bu da bir ayrı sıkıntı yaratacak. Çünkü yüzde 25 sınırı konulduğunda pek çok mal sahibi, pek çok kiracı bununla kalmayıp kendi aralarında anlaşma yoluna gittiler. Rakam bazında baktığımızda enflasyonu takip etmeye başladılar. Ama esas sıkıntı bence bundan sonra doğacaktır. Geçen sene temmuz ayında bir vatandaşımız yüzde 65 kira artışı yapmak durumunda kaldı. Önümüzdeki senede enflasyon oranında artacağı için örneğin bir apartmanda şu anda Alsancak’ta, Bayraklı’da hemen her yerde bir binada 8 bin liraya, 15 bin liraya, 25 bin liraya oturan var. Bunların hepsinin 65 artışında 8 bin lirayla, 15 bin lirayla doğru orantılı gittiğini düşünelim. 25 bin de aynı şekilde. Bunlar hep mal sahibi, kiracı arasında yaşanan sıkıntıları arttırarak devam ettirecek” diye konuştu.
“TEKRAR GÖZDEN GEÇİRİLMESİ GEREKİYOR”
Bozbay sözlerinin devamında da “25 binden oturanın yüzde 65 kira artışı uyguladığını düşünün. Enflasyonla ters orantılı ilerliyor, ilerleyecek. Önümüzdeki dönemde kiralara yüzde 65 artış olarak uygulandığında enflasyonun da beklenen enflasyonun da 36-42 aralığında olduğunu düşünürseniz yine 20 puanlık bir fark oluşacak. Barınma en önemli aile bütçesinde gider olarak yazılan kalem. İnsanlar, ay başında önce kirasını ödüyor ondan sonra da kalan parayla geçinmeye çalışıyorlar. Bu da geçinmek için kalan yani yiyecek, içecek, elektrik vesaire için paranın azalması demek. Bu da gerçekten büyük sıkıntı yaratacaktır. O yüzden bunun rakam bazından tekrar bir gözden geçirilmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.
“SON DERECE FAYDALI BİR SİSTEM”
Yakın bir zamanda uygulamaya geçmesi beklenen Elektronik İlan Doğrulama Sistemi’ne (EİDS) ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Bozbay, “Birinci faz olarak Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi (TTBS) devreye girmişti. Bütün emlakçıları zapturapt altına alma adına yapılan bir uygulama bu. Taşınmaz ticareti, bilgi sistemi. Bu ne yapıyor? Bütün emlakçıların Ticaret Bakanlığı’nın alt sayfasında bulunmasını sağlıyor. Bu kaçak emlakçıları engelleme amacıyla yapılan bir uygulamaydı. Şimdi de ikinci faza girdik. Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS). Nedir bu elektronik ilan denetleme sistemi? Bu emlakçıların girdiği ilanlar için mal sahibinin sarı sayfalarda, portallarda yayınlamasına izin vermesi demek. Kendi e-devletine girecek o gayrimenkulü seçecek. O gayrimenkul üzerinden de TTBS’den emlakçıyı seçecek. Onun o mülkle ilgili pazarlama yapmasını sağlayacak. Bu pek çok şey ifade ediyor ama emlakçı, gayrimenkul danışmanı arkadaşlarımız için ‘ben artık burayı pazarlayabilirim’ demek. Eskiden gidiyordu fotoğraflarını çekiyordu. İnternete, satış portallarına koyuyordu. Kiralama veya satış. Ona ne mal sahibi müdahale edebiliyordu. Ne başka kişiler müdahale edebiliyordu. Alıcı da telefon ettiğinde oranın pazarlama üzerinde yetkilisi zannederek gidiyor evi görmeye çalışıyor. O emlakçıyla muhatap oluyor. Oysa şimdi resmiyete dönüyor. Emlakçılar açısından da, alıcılar açısından, satıcılar açısından da son derece faydalı bir sistem olacak” dedi.
“SPEKÜLASYON ENGELLENECEK”
EİDS’nin spekülasyonu da engelleyeceğini ifade eden Bozbay, “Fiyatları emlakçı istediği gibi fiyatı koyabiliyor. Mesela mal sahibi diyor ki ben 5 milyon istiyorum. O gidiyor biraz daha yüksek fiyata koyuyor. Mal sahibinin de haberi yok bu konudan. Böylelikle de fiyatın üstüne konma mantığıyla yapan arkadaşlarımız maalesef var. En azından bu spekülasyon engellenecek. Mal sahibi de oradaki fiyattan kendisi de sorumlu olacak. Hem izin vermiş hem de ‘benim haberim yoktu bundan’ deme imkanı kalkıyor. Çok faydalı bir düzenleme” diye konuştu.
